نوشیدنی های انرژی زا و سلامت روان، با تمرکز بر استرس، اضطراب و افسردگی
زمینه:
نگرانیهایی در مورد پتانسیل نوشیدنیهای انرژیزای کافئیندار برای تأثیر منفی بر سلامت روان، و بهویژه در مصرفکنندگان جوان که اغلب مورد هدف قرار میگیرند، ابراز شده است. این محصولات اغلب با اعلامیه هایی مبنی بر افزایش انرژی ذهنی و جسمی به بازار عرضه می شوند که باعث تقویت کوتاه مدت خلق و خو و عملکرد می شود. اگرچه شواهد مشخصی برای اثبات برخی از این ادعاها جمع آوری شده است، اثرات مزمن نوشیدنی های انرژی زا بر سلامت روان نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
روشها
مقالات و تحقیقات ثبت شده، منابع PubMed و PsycINFO , و بسیاری دیگر از تحقیقات ثبت شده ای که به زبان که انگلیسی منتشر شدهاند و به ارتباط بین مصرف نوشیدنی انرژیزا و پیامدهای سلامت روان میپردازند، برای نگراش این مطلب مورد بررسی قرار گرفته اند.
پنجاه و شش مقاله بازیابی شدند
مورد از آنها (به همراه هشت مورد دیگر که از طریق روش های دیگر شناسایی شده بودند) در بررسی فعلی گنجانده شدند، و از آنجایی که اکثریت به جنبه های استرس، اضطراب و افسردگی پرداختند، تمرکز ویژه ای روی این پیامدها قرار گرفت.
یافتهها:
اگرچه تعدادی از یافتههای خنثی (و حتی یک رابطه منفی) مشاهده شد، اکثر مطالعات مورد بررسی، ارتباط مثبت (Positive Association)بین مصرف نوشیدنی انرژیزا و علائم مشکلات سلامت روان را گزارش کردند.
نتیجهگیری
اگرچه یافتهها حاکی از آن است که استفاده از نوشیدنی انرژیزا ممکن است خطر پیامدهای نامطلوب سلامت روان را افزایش دهد، اکثر تحقیقات از طرحها و تحقیقات مقطعی استفاده کردند. در بیشتر موارد، تعیین علت یا جهت اثر ممکن نبود. به همین دلیل، مطالعات مداخله ای برای افزایش درک ما از ماهیت روابط مشاهده شده مورد نیاز است.
از سال 1997، صنعت نوشیدنی های کافئین دار انرژی زا به طور تصاعدی رشد کرده است و به یک بازار چند میلیارد دلاری تبدیل شده است. با توجه به اینکه مصرف چنین محصولاتی با تعدادی از شکایات بهداشتی بسیار جدی همراه بوده است، لازم است با توجه به منافع سلامت عموم مردم درک بهتری از اثرات آنها ایجاد شود.
به دلیل محتوای کافئین نوشیدنیهای انرژیزا (که گاهی اوقات به ۵/۵ میلیگرم در هر واحد میرسد) که پتانسیل ایجاد مسمومیت دارد، به شدت ابراز نگرانی شده است. گلوکورونولاکتون، ویتامین B، جینسینگ و گوارانا و برخی دیگر از افزودنیها نیز ممکن است قدرت و اثربخشی کلی کافئین را بدون اطلاع مصرفکننده افزایش دهند، زیرا در برخی کشورها، تولیدکنندگان ملزم نیستند مواردی را که به مکملهای گیاهی مربوط میشود در اطلاعات تغذیهای مندرج روی بسته بندی فهرست و درج کنند. همچنین این موضوع نگرانکننده است که این مواد اضافی اغلب مورد مطالعه قرار نگرفته و تنظیم نشدهاند، و تعاملات بین خود آنها (و همچنین به طور بالقوه با داروهای تجویزی) هنوز به طور کامل شناخته نشده است.
کافئین و سلامت روان
مهم است که ارتباط بین سلامت روان و مصرف کافئین در نظر گرفته شود، زیرا به نظر می رسد این ماده عنصر اصلی فعال در نوشیدنی های انرژی زا باشد.
اگرچه مصرف کافئین به طور متوسط با تعدادی از اختلالات روانپزشکی مرتبط است، به نظر می رسد که این روابط حالت علت و معلولی ندارند. تحقیقات همچنان ادامه دارد، با این حال، شواهد نشان می دهد که چنین نتایجی احتمالاً بیشتر به دوز مصرفی بستگی دارد. به عنوان مثال، گزارش شده که 250 میلی گرم باعث افزایش شادی و نشاط می شود، در حالی که 500 میلی گرم میزان تحریک پذیری (Irritability) را افزایش می دهد. اثرات حاد نیز ممکن است بین مطالعات متفاوت باشد بسته به اینکه آیا شرکت کنندگان تحقیق مورد نظر در حالت ترک کافئین آزمایش شده اند یا خیر. علاوه بر این، سلامت فردی مصرف کنندگان کافئین احتمالاً با غیر مصرف کنندگان متفاوت است. به عنوان مثال، هنگام بررسی مصرف روزانه کافئین در دانشجویان روانشناسی، گزارش شد که میزاناضطراب و افسردگی در مصرفکنندگان نوشیدنی کافئین دار به میزان متوسط و بالا در مقایسه با افرادی که از مصرف انرژی زاها کلا پرهیز میکردند، بیشتر بود.
با توجه به این ایده که مصرف انرژی زا ها ممکن است باعث مشکلات رفتاری شود و تأثیر منفی بر سلامت و آرامش روانی داشته باشد، این موضوع نگران کننده است که این محصولات اغلب با قدرت تبلیغاتی بسیار بالا در میان جوانان عرضه می شوند. از مجموع جمعیت مصرف کنندگان نوشیدنی های کافئین دار، 30 تا 50 درصد نوجوانان و جوانان هستند. ممنوعیت فروش نوشیدنی های انرژی زا به افراد خردسال هم راه حلی بسیار پیش پا افتاده و بی اثر است، چرا که در بازار سیاه های مدارس این محصولات به راحتی در دسترس بچه هاست.
اثرات حاد مصرف نوشیدنی انرژی زا بر خلق و خو:
شرکتهای نوشیدنیهای انرژیزا اغلب محصولات خود را با ادعای تقویت عملکرد فیزیولوژیکی، افزایش کوتاهمدت عملکرد و بهبود خلق و خو به بازار عرضه میکنند. مروری بر مقالاتی که به تازگی منتشر شده اند، نشان میدهد که ممکن است این ادعاها تا حد کمی واقعیت داشته باشد. به عنوان مثال، شواهدی بر فواید نوشیدنیهای انرژیزا را در مقایسه با دارونما در رابطه با سرزندگی، و برونگرایی اجتماعی، و افزایش تحمل روحی در هنگام انجام تکالیف سخت مشاهده کرده اند.
ولی از سویی مطالعات دیگر هیچ اثر خلقی و به خصوص تاثیری برمیزان استرس را در رابطه با نوشیدنی های حاوی کافئین، گلوکز، جینسینگ و جینکو بیلوبا مشاهده نکردند. مطالعه اخیر توسط Grasser و همکاران نیز هیچ تفاوتی را در بین نوشیدنی های انرژی زا و آب در میزان استرس فرد پس از یک کار محاسباتی ذهنی استرس زا گزارش نکرد.
گاهی اوقات اثرات منفی نیز گزارش شده است. به عنوان مثال مشاهده شده که میزان تنش و اضطراب (اندازه گیری شده با استفاده از نمایه حالات خلقی) با مصرف نوشیدنی انرژی زا نسبت به دارونما در 1 ساعت پس از مصرف به طور قابل توجهی افزایش یافته است (اگرچه پس از آن چنین تأثیری مشاهده نشد). همچنین هنگام مصرف نوشیدنی های انرژی زا به جای دارونما، افزایش عصبی بودن، بی خوابی و افزایش فعالیت را مشاهده کرده اند. این اثرات در تمام زنان رخ داد، اما تنها اثر بیخوابی در مردان از نظر آماری بسیار بالاتر بود. با این حال، با توجه به شرایط دارونما که حاوی مواد مشابهی غیر از کافئین است (به عنوان مثال، آب، تورین، بی کربنات سدیم، ال-کارنیتین و مالتودکسترین)، این اثرات ممکن است به جای نوشیدنی های انرژی زا به خودی خود به کافئین نسبت داده شود.
اگرچه اثرات حاد خلق و خوی مفید نوشابه های انرژی زا به طور مکرر در تحقیقات گزارش شده است، یافته های پوچ و عوارض جانبی نامطلوب نیز مشاهده شده است. علاوه بر این، تولیدکنندگان به ندرت به اثرات بلندمدت بالقوه ای که مصرف محصولات ممکن است داشته باشد، پرداخته اند.
نتیجه گیری
هدف مقاله حاضر مروری بر ادبیات مربوط به مصرف نوشیدنی های انرژی زا و سلامت روان است. از آنجایی که بیشتر مطالعات مشخص شده استرس، اضطراب و افسردگی را مورد بررسی قرار میدهند، تمرکز ویژهای بر روی این زمینهها قرار گرفت. اگرچه تعدادی از مطالعاتی که اثرات حاد نوشیدنیهای انرژیزا بر خلق و خو را بررسی میکنند، فواید آن را گزارش کردهاند، تنها یکی از این مشاهدات در رابطه با مصرف مزمن انجام شده است. اگرچه یافتههای بیهوده نیز نسبتاً رایج بودند، بیشتر مطالعات استفاده مزمن شواهدی ارائه کردند که نشان میداد نوشیدنیهای انرژیزا با مشکلات سلامت روان مرتبط هستند. با این حال، از آنجایی که تقریباً تمام مطالعات شناسایی شده مقطعی بودند و برخی دیگر عوامل مرتبط مانند جنسیت، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و مصرف اضافی کافئین را کنترل نکردند، ماهیت این روابط هنوز به طور کامل شناخته نشده است. بنابراین، برای بهبود درک ما از چنین پدیده هایی، همچنان مطالعات دقیق و مداخله ای مورد نیاز است.
