افسردگی یکی از اختلالات شایعی است که ممکن است هر فردی در طول زندگی به آن مبتلا شود. حوادثی در زندگی اتفاق می افتد که اجتناب ناپذیر است. حوادثی نظیر مرگ اعضای خانواده، تصادف، از دست دادن مال و ثروت و… . مشکلات مخرب و منفی بر روحیه فرد تاثیر می گذارد. یکی از این مشکلات افسردگی می باشد که در برخی موارد فرد متوجه آن نمی شود.
تحقیقات اخیر در مورد درمان افسردگی نشان داده است که این اختلال ممکن است خود به خود درمان شود اما در صورتی که علائم شایع آن در فرد باقی بماند می تواند تاثیرات مخربی بر روابط و کار بگذارد. در این صورت دوره افسردگی طولانی شده و حالات روحی و جسمی فرد را دچار اختلال می کند.
در ادامه به علائم افسردگی و روش مقابله با آن اشاره خواهیم کرد.
افسردگی علائم زیادی دارد اما شایع ترین علائم آن به شرح ذیل می باشد:
احساس غمگین بودن و شاد نبودن
این افراد به شدت احساس ناراحتی می کنند و با دستیابی به موفقیت ها رضایت و خوشنودی از خود نشان نمی دهند.فردی که مبتلا به افسردگی است از حضور در جمع های دوستانه و جشن ها خودداری می کند این فرد علاقه ای به شاد بودن و فعالیت هایی که نشانه ای از شادی و انرژی را دارد نشان نمی دهد. افراد افسرده اغلب احساس غمگین بودن دارد و تمایلی به صحبت با دیگران ندارد . توجه به این علائم اگر در دوره های طولانی مدت مشاهده شود ممکن است آسیب زننده و نگران کننده باشد که باید مورد بررسی قرار بگیرد. احساس غمگین بودن باعث می شود که با گذشت زمان فرد تنها و گوشه گیر شود و دیگران هم تمایلی به ارتباط با ایشان نداشته باشند.
از دست دادن انگیزه در زندگی
این موضوع باعث می شود که بدست آوردن هر گونه موفقیت در زندگی مانند کار، تحصیل و یا حتی تفریحات و روابط جنسی برای فرد اهمیتی نداشته باشد.فرد مبتلا به افسردگی انگیزه و تمایل برای انجام هرگونه کاری که قبلا برنامه ریزی کرده است را ندارد. از این جهت فرد علاقه ای به صحبت در این رابطه نداشته و برنامه ریزی جدیدی هم برای زندگی خود ندارد . از دست دادن انگیزه تنها به امور کاری مربوط نمی شود و فرد افسرده معمولا بدون توجه به دیگران از علاقمندی های خود دست می کشد همچنین برای برقراری ارتباط با دیگران انگیزه ای ندارد و ممکن است روابط عاطفی ایشان هم تحت تاثیر قرار بگیرد. بی انگیزه بودن به معنای عدم تمایل برای انجام کوچکترین کارها تا انجام امور مهم می شود و این فرد ممکن است حتی برای حضور در یک جشن و یا صحبت درباره ازدواج مشتاق نباشد.
احساس خستگی و از دست دادن انرژی
در برخی افراد مبتلا به اختلال افسردگی از لحاظ فیزیکی، نداشتن انرژی برای انجام فعالیت های روزمره مشاهده می شود. بیمار معمولاً توانی برای انجام کار ها ندارد و احساس تنبلی می کند. فرد افسرده تمایلی به انجام فعالیت های فیزیکی مانند ورزش و یا پیاده روی، رقص یا حرکت های نشاط آور ندارد. این افراد انرژی کافی برای یک پیاده روی ساده را ندارند و بدون هیچ دلیلی تمایل دارند بخوابند و یا اینکه تنها در گوشه ای از اتاق یا خانه استراحت کنند. گوشه گیری و عدم تمایل برای انجام کارهای روزانه ممکن است تا حدی باشد که فرد از محل کار خود نیز استعفا دهد . نباید اجازه داد که بیماری تا این حد پیشرفت کند که مانع از انجام امور روزمره بشود. فرد افسرده به طور غیر عمد علاقه ای به این امور ندارد اما با کمک پزشک می تواند این احساسات را کنترل و مهار کند.
تغییر در میزان خواب
معمولا مبتلایان به افسردگی با نوسانات خواب رو به رو هستند. این مشکل در بعضی افراد به صورت بی خوابی و در برخی دیگر به صورت زیاد خوابیدن بروز می کند. خوابیدن زیاد و گوشه گیری در بین افراد افسرده شایع تر است . این عارضه به حدی زیاد می شود که فرد قادر نیست کارها و وظایف روزانه خود را انجام دهد. ممکن است حتی فرد تمایلی به شرکت در وعده های غذایی خانوادگی هم نداشته باشد و تنظیم زندگی اش به گونه ای دچار بهم ریختگی شود که امکان برنامه ریزی را از ایشان بگیرد. خواب زیاد علاوه بر تشدید علائم افسردگی آسیب های بسیار زیادی به سلامت و تناسب اندام نیز وارد می کند که باید هرچه سریع تر درمان های لازم در این خصوص برای بهبود کیفیت خواب و اصلاح آن صورت بگیرد.
بی خوابی نیز می تواند آسیب زننده باشد و فرد مبتلا به افسردگی را به مرزهای ناباوری از بیماری برساند . در چنین شرایطی که بیمار چندین ساعت بی خوابی را تجربه کرده است ممکن است که تصمیمات و حرکات غیر منطقی و غیر قابل پیش بینی را انجام دهد.
بی اشتهایی
پرخوری یا کم خوری در اثر ابتلا به افسردگی قابل مشاهده است عموماً افراد با تغییرات وزن به صورت افزایش یا کاهش مواجه هستند.ممکن است فردی افسرده باشد و متوجه اشتهای بی دلیل برای خوردن غذا و یا عدم میل به آن نباشد. این عارضه ممکن است بیماری های معده و روده را نیز در بر داشته باشد و اگر کنترل نشود در موارد حاد ممکن است که مشکلات شدید تر شده و فرد دچار سو هاضمه شود. البته مشکلات اشتها در افسردگی بیشتر به صورت بی اشتهایی بروز می کند و فرد تمایلی به خوردن وعده های غذایی ندارد. اگر در دوره های درمان هستید نباید تن به این احساس دهید و هرچند اندک مواد غذایی مفید را مصرف کنید. ممکن است شخصی با یک ناراحتی و یا عصبانیت دچار مشکلات اشتها شود که به صورت پر خوری و یا بی اشتهایی نمایان می شود در این صورت نمی توان گفت که حتما دچار افسردگی شده است.بررسی این مساله توسط روانپزشک انجام می شود.
احساس بی ارزشی به همراه کاهش اعتماد به نفس
افرادی که این احساس در آن ها پدیدار است اعتماد به نفس پایینی داشته و پس از هر اتفاقی خود را مسئول دانسته و سرزنش می کنند. این افراد دچار اختلال خود کم بینی نیز هستند.کم شدن عزین نفس و از بین رفتن اعتماد به نفس در افراد نشانه ای است که در ادامه ی ابتلا به افسردگی نمایان می شود. اینکه فرد نمی تواند در جمع حضور پیدا کند و یا اینکه قادر به انتخاب کردن و یا ایده دادن در رابطه با مسائل مختلف نیست از نشانه های کم بودن عزیت نفس و نداشتن اعتماد به نفس است. افراد افسرده معمولا قدرت انتخاب نداشته و حتی برای خرید نیازهای خود هم دچار تردید و گمراهی می شوند.
بی حوصلگی
فرد به شدت نسبت به انجام امور بی ذوق است و شوق تفریحات در وی قابل ملاحضه نمی باشد.این افراد منزوی و کناره گیر می شوند و علاقه ای برای توضیح دادن احوالات خود به دیگران ندارد. همچنین مشارکتی در امور خانه و بیرون از منزل نخواهد داشت و بیشتر تلاش دارد که کارهای انفرادی را انجام دهد. بی حوصلگی افراد افسرده به اندازه ای است که آن ها را خانه نشین کرده و از اطرافیان دور می سازد.
عصبانیت و زود رنجی
این افراد میزان تحمل پایینی دارد و بسیار کم طاقت و زود رنج هستند. کنترل خشم برای بیماران افسرده بسیار سخت است و ایشان نمی توانند به راحتی مشکلات و فشار های روحی را تحمل کنند. همچنین ممکن است عصبانیتی از این افراد دیده نشود اما به شدت زودرنج شوند. ممکن است با کوچکترین حرف و یا حرکتی از اطرافیان ناراحت و دلخور شده و خود و یا شما را سرزنش نمایند. زودرنجی و در ادامه خودخوری از نشانه های مهم افسردگی است.
آیا وسواس جزء علائم افسردگی است؟
احساس ناراحتی و ناامیدی گاهی اوقات بخشی از روند طبیعی زندگی همه افراد است. اما زمانی که احساساتی مانند اندوه و ناامیدی به مدت طولانی باقی بماند و از بین نرود، ممکن است نشانهای از بیماری افسردگی باشد.
افسردگی یک بیماری روحی است که میتواند برای هر فردی و در هر سن و سالی پیش بیاید. این بیماری ارتباطی با جنسیت، موقعیت اجتماعی و سطح تحصیلات افراد ندارد.
درمان افسردگی و وسواس اختلالاتی هستند که معمولاً با یکدیگر مرتبط هستند و به صورت همزمان رخ میدهند. به عبارت دیگر، فردی که وسواس دارد ممکن است افسرده هم باشد، و برای درمان این فرد از درمانهای مرتبط با هر دو اختلال استفاده میشود. وجود علائم اضطراب در فرد ممکن است باعث افسردگی شود.
درمان افسردگی:
افسردگی علل مختلفی دارد که با داروها به راحتی قابل درمان نیست. این بیماری به دلیل عدم تعادل شیمیایی در مغز و نقش عوامل روانی، روحی و بیولوژیکی رخ میدهد. عوامل مختلفی مانند روند زندگی، روابط اجتماعی و عوامل ژنتیکی نیز میتوانند در بروز افسردگی تأثیرگذار باشند. افسردگی به صورت ارثی نیز در برخی خانوادهها منتقل میشود. در نتیجه، برای درمان نیاز به داروها و مشاوره دارید. از جمله عوامل تهدید کننده افسردگی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
منزوی بودن
نداشتن حمایت اجتماعی
تنشهایی که اخیراً در زندگی فرد رخ داده است، مانند حوادث ناگوار
سابقه خانوادگی ابتلا به بیماریهای روانی
عوامل محیطی
مشکلات زناشویی و نداشتن رابطه عاطفی
آزار جنسی در دوران کودکی
مصرف بیرویه الکل و برخی داروها
ترما یا ضربههای روحی در مرحله رشد فرد، مانند مشکل مالی یا بیکاری
بیماریهای جسمی که برای فرد پیش میآید و پیامد آن افسردگی است.
استفاده از دستگاه آر تی ام اس (rTMS) نیز با تحریک مغناطیسی مغز، نوعی درمان موثر به شمار میآید. در بسیاری از افراد افسرده، سلولهای مغز در بعضی نواحی عملکرد طبیعی ندارند و تحریک مغناطیسی میتواند باعث فعالسازی این بخشها از مغز شود.
افسردگی امروزه یکی از اختلالات شایع در جامعه است که تأثیر زیادی بر روابط و زندگی افراد دارد. برای درمان بهتر این اختلال، پیدا کردن یک روانشناس خوب و روانپزشک ماهر و کارآمد که بهترین راههای درمان را به شما ارائه کند، بسیار مهم است. بنابراین، توصیه میشود به بهترین روانپزشکان در تهران مراجعه کنید.