هوش هیجانی یا هوش احساسی (Emotional Intelligence) نوعی هوش است که به عنوان توانایی نظارت و تنظیم احساسات خود و دیگران و استفاده از احساسات برای تسهیل افکار و اعمال تعریف می شود. هوش عاطفی اغلب به عنوان ضریب عاطفی یا EQ ( به تعبیری نسخه احساسی IQ) شناخته می شود.
ابعاد هوش هیجانی چیست؟
درک هیجان: به معنی توانایی تشخیص و تمایز بین عواطف و احساسات مختلف.
استفاده از احساسات برای تسهیل تفکر: توانایی استفاده از احساسات برای تقویت استدلال، حل مسئله و ارتباطات بین فردی.
درک و تجزیه و تحلیل احساسات: توانایی درک علل و معنای هیجانات.
تنظیم بازتابی احساسات: توانایی پیشگیری، کاهش، تقویت یا اصلاح احساسات خود و دیگران.
مهارت هایی که هوش هیجانی را تشکیل می دهند چیست؟
درست مانند انواع دیگر هوش، شما می توانید هوش هیجانی خود را افزایش دهید. می توانید مهارت های عاطفی خود را بسازید و در فعالیت های عاطفی شرکت کنید که به شما کمک می کند تا احساسات خود و دیگران را بهتر درک کنید و با آنها روابط درست احساسی داشته باشید. در اینجا چند نمونه از مهارت هایی است که می توانید برای افزایش هوش هیجانی خود ایجاد کنید :
مثبت اندیشی
تاب آوری
یکدلی
حق شناسی
ارزیابی مجدد
اذعان به کوتاهی ها و اشتباهات
بیان حالات عاطفی
تنظیم احساسات
و مواردی بسیار بیشتر…
چگونه هوش هیجانی خود را افزایش دهیم؟
هر فعالیتی که به شما در ایجاد مهارت های عاطفی فوق کمک کند می تواند هوش هیجانی شما (EQ) را افزایش دهد. در اینجا چند فعالیت برای شروع آورده شده است:
فعالیت: نقاط قوت خود را بشناسید. نقاط قوت و ضعف خود را کشف کنید تا بتوانید نقاط ضعف خود را بهبود بخشید و از نقاط قوت خود استفاده کنید. توانایی مغز خود را برای کار با خاطرات و اطلاعات مثبت تقویت کنید.
فعالیت: فهرست سپاس. در این فعالیت، به چیزهایی که دارید فکر می‌کنید و درباره آنها می‌نویسید که از برای داشتن آنها سپاسگزار هستید.
فعالیت: مراقبه ذهنی. در این فعالیت، آگاهی و پذیرش در این مراقبه ذهنی را تمرین خواهید کرد.
فعالیت: نامه شفقت به خود. در این فعالیت، نامه ای دلسوزانه برای خود می نویسید.
فعالیت: حافظه مثبت. در این فعالیت، توانایی مغز خود را برای کار با خاطرات و اطلاعات مثبت تقویت خواهید کرد.
برای ادامه رشد هوش هیجانی خود، روی بهبود این چهار جنبه از خود تمرکز کنید:
1. خودآگاهی
از خود بپرسید چرا آنچه از شما سرمیزند را انجام می دهید؟ به ارزش های شخصی خود فکر کنید تا دلیل کاری که انجام می دهید را درک کنید. احساسات خود را روشن کنید تا بفهمید چه احساسی دارید و چرا.
2. خود مدیریتی
چشمان خود را ببندید و چند نفس عمیق بکشید تا بیشتر حضور در لحظه داشته باشید. برای حل مشکلات پیچیده زندگی خود وقت بگذارید و راه حل های مناسب را در ذهن خود بیابید. مراقب بدن و سلامتی خود باشید.
3. آگاهی اجتماعی
در تعاملات اجتماعی خود بیشتر حضور خودآگاهانه داشته باشید. همدلی و شفقت را تمرین کنید، و بیشتر دقت کنید تا بهتر بفهمید چرا افرادی که با شما متفاوت هستند کارهایی را که انجام می دهند که با اعمال شما متفاوت است.
4. مدیریت روابط
شکرگزاری را برای همه چیزهای کوچک تمرین کنید. زمانی که از دیگران قدردانی می کنید، به آنها اهمیت می دهید، آنها را تحسین می کنید یا به طریق دیگری نسبت به آنها احساس مثبت می کنید، احساسات خوشایند خود را با گفتن این موضوع به دیگران ابراز کنید. تصمیمات خود را توضیح دهید و مایل باشید به چرایی تصمیمات دیگران گوش دهید. ایجاد هر یک یا همه این مهارت ها می تواند به تقویت هوش هیجانی کمک کند.
فواید هوش هیجانی:
هوش هیجانی پیامدهای مثبت بسیار مهمی دارد از جمله:
سلامت روان بهتر
روابط اجتماعی بهتر:
بهبود موفقیت تحصیلی و محل کار
در مجموع:
هوش هیجانی مجموعه مهمی از مهارت هاست که کیفیت زندگی شما را بهبود می بخشد. و خبر خوب! این مهارت ها را می توان حتی در بزرگسالی ایجاد کرد. پس ادامه دهید و شروع به تقویت هوش هیجانی خود کنید.
