همه چیز درباره اسکیزوفرنی

اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی، شدیدترین بیماری روانپزشکی است که حدود یک درصد از کل جامعه ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. این بیماری هم‌اندازه در مردان و زنان رخ می‌دهد، و در اکثر موارد، سن شیوع آن در مردان بین ۱۰ تا ۲۵ سالگی و در زنان بین ۲۵ تا ۳۵ سالگی است.

دلایل بیماری اسکیزوفرنی

روان پریشی یک اصطلاح پزشکی است که در آن فرد دچار تجربیات غیر واقعی می‌شود، مانند شنیدن صداها یا دیدن چیزهایی که دیگران قادر به دیدن آنها نیستند. روان پریشی خود یک علامت است و نشان‌دهنده یک بیماری روانی است. تخمین زده می‌شود که حدود ۳٪ از افراد در طول زندگی خود یک دوره‌ای از روان پریشی را تجربه می‌کنند. افرادی که این دوره را تجربه کرده‌اند، ممکن است این تجربه را گیج‌کننده یا ترسناک بیابند، زیرا تشخیص اینکه چه چیزی واقعی است و چه چیزهایی واقعی نیستند، سخت است. این افراد درگیری پیدا می‌کنند و بین واقعیت و خیالات گمراه می‌شوند.

علائم عمده روان پریشی شامل توهم و هذیان است. توهم احساساتی است که واقعی نیستند، مانند شنیدن صداهای غیر واقعی. توهم می‌تواند شامل حواس متعددی مثل شنوایی، بینایی، بویایی، چشایی یا لمس باشد. هذیان شامل باورهایی است که احتمالاً درست نیستند، مانند فکر کردن به دنبال شدن یا نظارت شدن توسط اشخاصی، یا داشتن توانایی‌ها و قابلیت‌های خارق‌العاده.

علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نشده است، اما عواملی مانند ژنتیک، مواد شیمیایی مغز مانند دوپامین، اشکال در برخی قسمت‌های مغز، اختلال در سیستم ایمنی بدن و ترشحات غدد بدن، و عوامل اجتماعی و محیطی نقش دارند.

استفاده از منابع معتبر در مقالات و اطلاع‌رسانی مهم است تا اطلاعات به‌روز و دقیق به خوانندگان منتقل شود.

علائم اسکیزوفرنی

افراد معمولا به صورت ژنتیکی و همچنین به علت عوامل محیطی به این بیماری مبتلا می‌شوند، اگرچه نقش ژنتیک بیشتر است. این بیماری معمولا در اوایل جوانی و حدود سن ۲۰ سالگی ظاهر می‌شود و بسته به شدت بیماری، علائم آن نیز می‌تواند متغییر باشد.

علائم مهم اسکیزوفرنی شامل توهمات غیر واقعی و شنیدن صداها در سر هستند. فرد ممکن است به توهمات بزرگی مبتلا شود که به او می‌گوید کسانی او را دنبال می‌کنند و قصد کشتن او را دارند یا به او آسیب می‌زنند. او ممکن است تصور کند که شخص مهم و قدرتمندی است.

همچنین، فرد ممکن است صداهایی بشنود که درباره او صحبت می‌کنند یا دستوراتی به او می‌دهند. او ممکن است فکر کند که دیگران او را از راه دور کنترل می‌کنند یا افکارش را به دست می‌آورند و به بقیه انتشار می‌دهند.

روابط اجتماعی این افراد ممکن است به شدت مختل شود و رفتارها و حرکاتشان عجیب و غریب باشد. از نظر خلقی نیز ممکن است بی‌تفاوت باشند و واکنش‌های احساسی و خلقی نامتناسبی نسبت به موقعیت‌ها نشان دهند.

همچنین، افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است به بهداشت فردی خود بی‌توجه شوند، بیماری خود را پنهان کنند و ممکن است مخالف مراجعه به یک روانپزشک باشند.

این علائم معمولا اولین بار در اوایل بزرگسالی ظاهر می‌شوند و برای تشخیص باید حداقل شش ماه ادامه داشته باشند. علائم اسکیزوفرنی ممکن است نسبت به سن افراد تغییر کند و اغلب با مصرف داروها و افزایش سن کاهش می‌یابد. در عین حال، قطع داروهای تجویز شده توسط روانپزشک و مصرف الکل و مواد مخدر ممکن است علائم را شدیدتر کند.

عوارض اسکیزوفرنی

حضور توهمات می‌تواند باعث ایجاد اضطراب شدید در بیمار شود و به بروز رفتار پرخاشگر در تعامل با اطرافیان منجر شود. این عوارض می‌توانند زندگی روزمره و اجتماعی فرد را تحت تأثیر قرار دهند و باعث کاهش کیفیت زندگی او شوند.

تفاوت اسکیزوفرنی و سایکوز

اسکیزوفرنی یک بیماری مغزی و روانی است که باعث روان‌پریشی می‌شود، اما دارای علائم دیگری نیز می‌باشد که در بالا توضیح داده شد. روان‌پریشی یکی از شایع‌ترین علائم و نمادهای بیماری‌های روانی است که طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها را شامل می‌شود. به عنوان مثال سایر بیماری‌های روانی که باعث روان‌پریشی می‌شوند عبارت‌اند از: افسردگی، اختلال دوقطبی، زوال عقل و اختلال شخصیت مرزی. روان‌پریشی ممکن است در زمان استرس شدید، کمبود عمده خواب یا ضربه‌ای ایجاد شود. افرادی که در حال استفاده یا ترک برخی از داروها یا داروها هستند ممکن است دچار روان‌پریشی شوند. روان‌پریشی همچنین ممکن است در اثر آسیب مغزی، مشکل عصبی یا مشکل سلامتی دیگر ایجاد شود. بنابراین اگرچه روان‌پریشی می‌تواند بخشی از اسکیزوفرنیا باشد، اما می‌تواند توسط بسیاری از موارد دیگر نیز ایجاد شود. بنابراین اسکیزوفرنیا به عنوان یک بیماری مزمن و شدید ذهنی و مغزی تلقی می‌شود که علائم مشخصی دارد اما سایکوز در واقع فقط نوعی علامت است که در شرایط مختلف و استرس‌زا و یا سایر بیماری‌های روانی بروز می‌کند.

جدیدترین درمان اسکیزوفرنی

زمان مراجعه به روانپزشک و شروع درمان بسیار مهم است. در صورتی که اقدام به موقع انجام شود، بیمار بهبود می‌یابد و علائم آن ناپدید می‌شود و می‌تواند به زندگی عادی خود بازگردد. اما در صورتی که اسکیزوفرنی شدید باشد، نیاز به بستری در بیمارستان و مصرف دارو می‌باشد. در موارد زیادی با درمان نیز به عملکرد عادی خود باز نمی‌گردند و علائم زمینه‌ای تا سالیان زیادی باقی می‌ماند. بهترین درمان این بیماران مصرف دارو است. ۳ الی ۴ هفته بعد از مصرف دارو، هذیان‌ها و توهمات کاهش می‌یابد و فرد بیمار به آرامش نسبی می‌رسد و می‌پذیرد که تا سالیان سال دارو مصرف کند. طبق آمارهای موجود ۲۰ تا ۳۰ درصد بیماران اسکیزوفرنیک می‌توانند زندگی نرمالی داشته باشند.