معرفی پرسشنامه استاندارد اختلالات خواب لینچ و همکاران (2003)

یکی از نیازهای اساسی انسان خواب می باشد به طوری که هر گونه اختلال در جریان آن علاوه بر ایجاد مشکلات روانی توانایی فرد را نیز کاهش می دهد. اختلال در الگوی خواب و بیداری افراد می تواند به نابسامانی در فعالیتهای اجتماعی و شغلی شود و همچنین عدم تعادل در فرایند خواب و استراحت می تواند فرد را به شدت خسته و عصبی کند، اختلالات خواب در موارد زيادي از اختلالات روانپزشكي ديده مي شوند، مثل اختلالات اضطرابي و خلقي مصرف مواد و الكل هم مي تواند با اختلال خواب همراه باشند. اختلالات طبي مثل آسم و کم کاری تیروئید، اختلال خواب هنگامي مطرح مي شود كه در عين اينكه شديد است و تنش زا، مشكلات رواني اجتماعي ايجاد کند (بابایی، 1394).

به منظور بررسی اختلالات خواب می توان از پرسشنامه اختلال خواب که توسط لینچ و همکاران (2003) طراحی و اعتباریابی شده است، استفاده کرد. این پرسشنامه در ایران توسط محمدی و همکاران (1388) برای جامعه ایرانی اعتباریابی شده است و 17 سوال دارد که اختلالات خواب را در سه قسمت مشکل در شروع خواب، در تداوم خواب و بیداری از خواب ارزیابی می‌کند. مشکل در شروع خواب با سوال های 1 تا 5، مشکل در تداوم خواب با سوال های 6 تا 12 و مشکل بیداری از خواب با سوال های 13 تا 17 ارزیابی می شود. سوالات این پرسشنامه با دو گزینه بله و خیر نمره گزاری می‌شود. حداقل نمرات برای هر قسمت صفر و حداکثر نمرات برای قسمت اول و سوم 10 که نمره بالای 5 نشانه اختلال در شروع و بیداری از خواب و برای قسمت دوم 14 بوده است که نمره بالای 7 نشانه اختلال در قسمت تداوم خواب است.

روایی و پایایی

روایی محتوایی این پرسشنامه به روش Waltz و Boussel در پژوهش لینچ و همکاران قابل قبول و برابر با 35% می‌باشد. در ایران و در پژوهش بابایی (1394) برای بدست آوردن روایی پرسشنامه از نظرات استاد راهنما و چندین تن از دیگر اساتید و متخصصین و کارشناسان استفاده شده است و از آنها در مورد مربوط بودن سؤالات ، واضح بودن و قابل فهم بودن سؤالات و اینکه آیا این سؤالات برای پرسش‌های تحقیقاتی مناسب است و آنها را مورد سنجش قرار می دهد، نظر خواهی شد و اصطلاحات مورد نظر در پرسشنامه اعمال گردید . پایایی بازآزمایی این پرسشنامه در پژوهش لینچ و همکاران (2003) برابر با r=.86 بود. در مطالعه بابایی (1394) پایایی پرسشنامه از طریق روش بازآزمایی r=.89 به دست آمد

تعاریف عملیاتی

اختلالات خواب: منظور از مشکلات خواب نمره ای است که افراد از پرسشنامه اختلالات خواب لینچ و همکاران (2003) کسب می کنند.

منابع

بابایی، الهام (1394)، بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای تحمل پریشانی هیجانی مبتنی بر رفتار درمانی دیالکتیک روی افسردگی و مشکلات خواب زنان مبتلا به کم کاری تیروئید مراجعه کننده به پلی کلینیک خاتم النبیا شهر یزد، پایان نامه کارشناسی ارشد رواشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد.

منابع:

Lynch, T. R., Morse, J. Q., Mendelson, T., & Robins, C. J. (2003). Dialectical behavior therapy for depressed older adults: A randomized pilot study. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 11(1), 33-45.